АБАЙ МҰРАСЫ ЖӘНЕ ҚАЗІРГІ ҚАЗАҚ ҚОҒАМЫ

Авторы

  • Қажымұрат А Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті, Астана, Қазақстан https://orcid.org/0000-0001-8338-0958
  • Әубәкір Ж Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті , «Абай академиясы» ғылыми-зерттеу институты. Астана. Қазақстан https://orcid.org/0000-0002-1268-2374

DOI:

https://doi.org/10.63034/esr-267

Ключевые слова:

абайтану,, қоғам, рухани құндылық, тәрбие, заман, «Толық адам», ұлт

Аннотация

Абайтану ғылымы бүгінгі күнге дейін әр қырынан жан-жақтылы зерттеліп келді. Абайдың асыл мұралары арада қанша ғасыр өтсе де өз құндылығын жоғалтпасы анық. Абай әлемін зерттеу барысында, ой талқысына салынған, көңіл таразысына түскен еңбектері әруақытта жаңа қырынан танылып, байқалмаған бөгенайын көрсетіп отырады. Әр заманға өз өрнегін салып, жаңаша сөйлейді. Бүгінгі заманның тілімен айтқанда дамыған XXI ғасыр тұсында, өткен ғасырдың елеулі еңбектері жаңаша бағыттың, тың жүлгенің айқын көзі, қордалы қайнары болып отыр. Платон, Аристотель, Әл-Фарабиден бастау алған адам жаратылысы, дүниетанымы жайлы ғылымдардың жалғасы болған Абай танымы тарих таңбасына, ұлттың ақыл-ой бедеріне айналды. Адамзат үшін сарқылмас адамгершілік ілімінің көзін ашқан Абай еңбектері абсолюттік мораль теориясы болып табылады. Абай шығармаларының негізгі өзегі – әділдік, ақиқат ғұмыр, адамдық. Ол сол үшін де өміршең.Абай еңбектері – адами құндылықтардың нарқы кеміп, бәсі арзандаған заманның таптырмас жан дауасы. Онда бір заманның ғана емес тұтас дәуірдің кейіп-кеспірі бедерленген. Абайдың рухани мұрасы зерделеу-зерттеуден кенде емес екені баршамызға мәлім. Дегенмен де, өткен заманның сыңаржақ саясаты елiмiздiң егемендік алғанына дейiн Абайдың ұлылығын толық ашуға тосқауыл койды. Өз саясатының ығына жығып қана қоймай ақиқатқа құрылатын ғылымның арнасын өзгертіп жіберді. Сондықтан Абай мұрасының зерттелуi жан-жақты өріс ала алмай, қанат жайып салаланбай белгiлi бiр шеңберде ғана өрбігені белгілі.

Библиографические ссылки

Пайдаланылған әдебиеттер:

Абай (Ибраһим) Құнанбайұлы. Шығармаларының екі томдық жинағы. – Алматы: Жазушы. – Т.1, Т.2: Өлеңдер мен аудармалар. – 1995. – 336 б.

Мырзахметов М. Мұхтар Әуезов және Абай әлемі // Кітапта: Абайды білмек парыз ойлы жасқа. (Ибраһим Құнанбайұлының ғұмырнамасы). Оқу құралы. – Алматы,

Санат, 1997. – 416 б.

Тоқаев Қ.К. Абай және ХХІ ғасырдағы Қазақстан // Егемен Қазақстан, 9 қаңтар, 2020 жыл.

Абай өмірбаянының төртінші нұсқасы. Кітапта: Абайды білмек парыз ойлы жасқа. (Ибраһим Құнанбайұлының ғұмырнамасы). Оқу құралы. – Алматы, «Санат», 1997. – 416 б.

Турағұл Абайұлы. Әкем Абай туралы. – Семей: – Абайдың мемлекеттік қорық-мұражайы, 2014, Б.23

Бейсенбаев М. Абай және оның заманы (Абай ізімен): Әдеби-сын мақалалар мен жаңа деректер. – Алматы: Жазушы, 1988. – 136 б.

Әуезов М. Абай Құнанбаев (мақалалар мен зерттеулер). – Алматы: Ғылым, 1967. – 391 б.

Абай. Энциклопедия. –Алматы: «Қазақ энциклопедиясының» бас редакциясы, «Атамұра» баспасы, 1995. – 720 б.

Абай тағылымы: Әдеби-сын мақалалар мен зерттеулер // Құраст. Ғабдуллин Н. – Алматы: Жазушы, 1986. – 432 б.

Опубликован

2024-12-28

Как цитировать

Қажымұрат, А., & Әубәкір, Ж. (2024). АБАЙ МҰРАСЫ ЖӘНЕ ҚАЗІРГІ ҚАЗАҚ ҚОҒАМЫ. Евразийский Научный Обзор - Международный рецензируемый мультидисциплинарный журнал., 2(Special Issue), 1325–1340. https://doi.org/10.63034/esr-267

Выпуск

Том 2 № Special Issue (2024): Материалы Международной научно-практической конференции "Целостное воспитание: система ценностей, развитие и качество"

Раздел

Научные статьи

Категории

Лицензия

Copyright (c) 2024 Kazhymurat A, Aubakir Zh

Лицензия Creative Commons

Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution» («Атрибуция») 4.0 Всемирная.