Бауыржан Момышұлының әскери қолбасшылық қызметі мен тарихи рухани мұрасы

Авторы

DOI:

https://doi.org/10.63034/esr-230

Ключевые слова:

әскери қолбасшы, Бауыржан Момышұлы, патриотизм, ұлттық тәрбие, саналы ұрпақ, соғыс, тактик

Аннотация

Екінші дүниежүзілік соғыс жылдарында өзінің соғыс жүргізу тактикасы және стратегиясымен ерекшеленген даңқты қолбасшы Бауыржан Момышұлының әскери қызметіне қатысты мәліметтер зерттеледі. Ең алғашқы әскери дайындық мектебі Қиыр Шығыстан басталып, соғыстың алғашқы жылдары майдан даласында жинақтаған теориялық білімімен түрлі әскери тактикалар мен ұрыс тәсілін ұйымдастыра білу шеберлігін меңгерді. Бауыржан Момышұлының әскери ғылымды терең меңгергендігі «Соғыс психологиясы» еңбегінде жан-жақты талданған. Әскери саладағы шеберлігімен қатардағы жауынгерден дивизия командиріне дейін көтерілді, Ворошилов атындағы академия мен Кеңес Армиясы Бас Штабының жанындағы Жоғары әскери академияны аяқтап, жоғары әскери маманы болды. Жауынгерлерді дайындау, ұрыс жүргізу тәжірибесі мен соғыс тактикасына қатысты Әскери Академияда профессор атағымен генералдарға және Кубаның әскери училищелерінде запастағы офицер тәжірибесімен бөлісіп, дәріс оқуы оның жоғары білімді әскери адам болғандығын білдіреді. Оның «Бауыржан спиралі» атты тактикасының маңыздылығына талдау жасау арқылы оның әскери саладағы ой-танымын, майдан шындығын көркем шығармалары арқылы әскери әдебиеттің шыңына көтеруі жолдары оның бірден бір түркі халықтары әскери әдебиетінің негізін салуына алып келді. Бауыржан Момышұлының архивтегі жеке қорындағы деректерге талдау жасау арқылы оның әскери қызметіне және «әскери әдебиеттің» негізін салушы ретіндегі рөліне баға беріледі. Сонымен қатар әскери тақырыптағы дәрістерінің маңыздылығы талданады

Библиографические ссылки

ЦГА РК Ф. 1432. оп. 2. д. 79.л. Тексты выступления на встречи с кубинцами

Исабек Б.Қ., Амалбекова Б.А. Нуржанова А.М. Бауыржан Момышұлының өскен ортасы мен өмір жолы: тарихи талдау // Абай атындағы ҚазҰПУ-нің ХАБАРШЫСЫ, «Тарих және саяси-әлеуметтік ғылымдар» сериясы, №2(73), 2022 ж.

Г.Абишев. 1941-1945 жылдардағы Ұлы Отан соғысы майдандарындағы Қазақстандықтардың әскери подіктері А, 1950 (көпшілік дәрістің стенограммасы.

2. П. С. Белан. Қазақстандықтар Беларусь пен Совет Балтығын азат ету үшін шайқаста (1941-1945 жж.) А. 1988.

3. Д. З. Муриев. "Мәскеу шайқасы және оның кеңестік әскери өнердің дамуына әсері" М, 1971

Х. С. Мұханбетқалиев "Бауыржан Момыш-ұлының жауынгерлік жолы және әскери-теориялық мұрасы" А, 2008

https://egemen.kz/article/264122-qazaq-degenimiz-bauyrdgan // 05 Ақпан, 2021

Нұршайықов Ә. Ақиқат пен аңыз. Роман-диалог. Алматы: «Атамұра», 2004. – 400 б.

Момышұлы Б. Қанмен жазылған кітап. – Алматы, 2010. – 336 б

Момыш-улы Б. За нами Москва. Записки офицера. Изд. 6-е. – Алматы: «Жазушы», 1970. – 528 с.

Жантыбаева Р.Т. Бауыржан есімі мәңгілік!// «Тұлғасы тұнған тәлім, есімі елге мәлім» аймақтық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары. –Қарағанды. 2020. 4-6 бб.

Опубликован

2024-08-22

Как цитировать

Амалбекова , Б., Исабек, Б., & Козбагарова , Б. (2024). Бауыржан Момышұлының әскери қолбасшылық қызметі мен тарихи рухани мұрасы. Евразийский Научный Обзор - Международный рецензируемый мультидисциплинарный журнал., 2(6). https://doi.org/10.63034/esr-230