ТӘУЕЛСІЗ МЕМЛЕКЕТТЕР ДОСТАСТЫҒЫ (ТМД) ЖӘНЕ ЕУРОПА ОДАҒЫНДАҒЫ (ЕО) ИНТЕГРАЦИЯЛЫҚ ПРОЦЕСТЕРДІ САЛЫСТЫРМАЛЫ ТАЛДАУ
DOI:
https://doi.org/10.63034/esr-239Ключевые слова:
Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы (ТМД), Еуропалық Одақ (ЕО),, аймақтық интеграция, экономикалық интеграция, саяси интеграция, әлеуметтік интеграция, құқықтық база,Аннотация
Еуропалық Одақ (ЕО) 1991 жылы құрылған Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығымен (ТМД) ортақ шекараны бөліседі. Бүгінде ЕО ТМД үшін маңызды сауда серіктесіне айналды. 1991 жылы ЕО ТМД елдеріне техникалық көмек көрсету бағдарламасын іске қосты. Қазіргі кезде ТМД елдерімен ынтымақтастық Еуропалық Көршілік Саясатына және Орталық Азиямен ынтымақтастыққа негізделген.
Бастапқыда Еуропалық Одақ пен Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы елдерінің қатынастары сауда, экономикалық және коммерциялық ынтымақтастық туралы келісіммен реттелді. Алайда кейінірек өзара әрекеттесу салалары кеңейтілді. Бұл сыртқы қауіпсіздікті қоса алғанда, әртүрлі мәселелер бойынша тұрақты диалог механизмін құру туралы болды.
Еуропалық Одақ ТМД елдеріне қатысты ең белсенді саясатты 2000-шы жылдардың ортасынан бастап, шығысқа қарай кеңею нәтижесінде посткеңестік кеңістіктің шекараларына жақындаған кезде жүргізе бастады. Дәл сол кезде Еуропа ТМД-ны өзінің өмірлік мүдделерінің аймағы деп санай бастады. Кейінгі жылдары Еуропалық Одақ посткеңестік кеңістік елдеріне қатысты саясатын күшейтті. Алайда, барлық әрекеттерге қарамастан, Еуропалық Одақ ТМД елдеріндегі ықпалын айтарлықтай нығайта алмады. Дегенмен, ЕО тоқтамайды және болашақта аймақтағы ықпалын күшейтуге тырысады.
Мақала екі ірі аймақтық интеграциялық бірлестіктерді – Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы (ТМД) және Еуропалық Одақтың (ЕО) салыстырмалы талдауға арналған. Мақалада осы бірлестіктердің әрқайсысының құрылу тарихы, негізгі мақсаттары, құрылымы, қызмет етуінің құқықтық негіздері, халқы, экономикалық жағдайы және қызметтерінің негізгі бағыттары қарастырылған. ТМД және ЕО аясындағы экономикалық, саяси және әлеуметтік интеграция тетіктерінің тиімділігін салыстыруға, сондай-ақ осы бірлестіктерді одан әрі дамытудың қиындықтары мен перспективаларын талдауға ерекше назар аударылады. Мақалада сондай-ақ жаһандық және аймақтық сын-қатерлердің ТМД және ЕО елдеріндегі интеграциялық үдерістерге әсері туралы айтылады.
Библиографические ссылки
Әдебиеттер тізімі
Киселев, В. С. (2017). Сравнительная характеристика Европейского Союза и Со-дружества Независимых Государств. StudArctic Forum, 2(6). http://saf.petrsu.ru. https://doi.org/10.15393/j102.art.2017.761 (Дата обращения: 25.02.2024)
Ахмеджанова, Д. Ф. (2022). Проблемы развития региональной интеграции на пространстве СНГ. Постсоветские исследования, 5(1).
Секачева, А. Б. (2021). Особенности развития двустороннего сотрудничества СНГ и ЕС. Ученые записки Крымского федерального университета имени В. И. Вернадского. Экономика и управление, 7(73), 115–121.
Technical Assistance for the Community of Independent States (TACIS). Получено с http://www.wdcb.ru/grants/tacis.ht (Дата обращения: 17.02.2024)
The European Neighbourhood Instrument (ENI). Получено с https://www.euneighbours.eu/en/policy/european-neighbourhood-instrument-eni (Дата обращения: 17.02.2024)
Руководство. Объединение финансирования программ ТАСИС и ИНТЕРРЕГ. Получено с https://ec.europa.eu/regional_policy/archive/interreg3/documents/tacis_ru.pdf (Дата обращения: 25.02.2024)
Серебренникова, А. В. (2020). The spatial economics: development prospects. Regional economy and management: electronic scientific journal, (4)64, Art. 6618. https://eee-region.ru/article/6409/ (Дата обращения: 25.02.2024)
The European Union and the Commonwealth of Independent States. Statistical comparison. Получено с file:///C:/Users/user1/Downloads/KS-30-08-402-EN.PDF%20(3).pdf (Дата обращения: 14.03.2024)
Лайкам, К. Э. (2024). Социально-экономическое положение стран Содружества Независимых Государств в 2023 году. Доклад МежСтатКом. file:///C:/Users/user1/Downloads/Report12-2023%20(1).pdf
Population change - Demographic balance and crude rates at national level. Получено с https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/DEMO_GIND__custom_3012667/bookmark/line?lang=en&bookmarkId=b5150729-70b7-4d06-aaa1-c17e70f2e809 (Дата обращения: 14.03.2024)
Экономическое сотрудничество. https://e-cis.info/cooperation/2837/ (Дата обращения: 14.03.2024)
Nyshanbayev, N., & Tolen, Z. (2021). THE ROLE OF AL-FARABI AND ABAY KUNANBAYEV IN THE FORMATION OF THE IDENTITY OF THE KAZAKH PEOPLE IN THE XXI CENTURY. Адам әлемі, 87(1), 78-90.
Опубликован
Как цитировать
Выпуск
Раздел
Категории
Лицензия
Copyright (c) 2024 Alimkhan A.G, Makasheva K.N
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution» («Атрибуция») 4.0 Всемирная.
